ค่าตอบแทนน้ำใจ
เรื่องนี้เป็นเรื่องเล่าดี ๆ เป็นนิทานสอนใจเพื่อให้เยาวชนไทยได้ตระหนักถึงคุณธรรมประจำใจอย่าง หนึ่ง ซึ่งถือได้ว่า เป็นเอกลักษณ์ประจำตัวของเราชาวไทย ผู้คนที่ชาวโลกยกย่องถึงความมีน้ำใจไมตรี ยิ้มแย้ม แจ่มใส ต้อนรับขับสู้ผู้คนได้อย่างมีน้ำใจให้คนอื่นได้อย่างสุดจิตสุดใจ ประเทศไทย เมืองไทยของเรา ค่าตอบแทนน้ำใจ
ชายพเนจรที่ยากจนเดินทางมาไกล และเห็นว่าใกล้ค่ำแล้ว จึงมาหยุดที่หน้าบ้านที่ใกล้ที่สุด แล้ว ถามว่า เขาจะค้างคืนที่นั่นได้ไหม เจ้าของบ้านเป็นหญิงที่ร่ำรวย นางไม่ยินยอม แถมยังตะคอกใส่เขา เขาจึง มาหยุดที่หน้ากระท่อมอีกหลังหนึ่ง เจ้าของกระท่อมเป็นหญิงยากจน แต่นางก็ยินดีเชิญเขาเข้าไปในบ้าน พอ ชายพเนจรเข้ามาและเห็นสภาพภายในบ้านก็เกิดสลดใจกับความยากจนที่อยู่รอบตัว เขาเห็นเด็กหลายคน ซึ่ง ล้วนแต่สวมเสื้อกะรุ่งกะริ่ง
" ทำไมท่านไม่เย็บเสื้อให้ลูก ๆ ใส่ล่ะ " ชายพเนจรถาม
" สามีของฉันตายไปแล้ว ไม่ต้องพูดถึงตัดเย็บเสื้อใหม่ ๆ ให้ลูก ๆ หรอก ฉันยังไม่มีเงินพอจะเลี้ยง ดูลูก ๆ เลย "
ชายพเนจรฟังแล้วก็ไม่พูดอะไร พอนางเชิญให้เขาร่วมกินอาหารด้วย เขาก็ปฏิเสธว่า เขาไม่หิว แล้วเขาก็ขอตัวเข้านอน เช้าตรู่วันรุ่งขึ้น เขากล่าวขอบคุณหญิงนั้นที่ต้อนรับเขาอย่างดี ขณะที่จะจากไป เขา พูดขึ้นว่า
" ไม่ว่าท่านจะเริ่มทำอะไรในตอนเช้า ก็จงทำต่อไปจนถึงเย็น "
หญิงที่ยากจนไม่เข้าใจและไม่ได้ใส่ใจในคำพูดนั้น เมื่อก้าวเข้ามาในบ้านก็มองดูลูก ๆ แล้วก็ตัดสิน ใจว่า เด็กๆ ควรจะมีเสื้อผ้าบ้าง นางจึงไปยืมป่านจากหญิงเพื่อนบ้านที่ร่ำรวยแล้วก็เริ่มทำงาน ยิ่งทำเท่าไรด้าย ก็ยิ่งยาวขึ้น วันนั้นทั้งวันนางมั่วแต่ปั่นด้าย กว่าจะเสร็จก็ดวงอาทิตย์ตกดิน นางได้พบว่า นางมีด้ายพอจะนำมา ทอ แล้วตัดเสื้อผ้าให้เด็ก ๆ ใส่ได้ไปจนตลอดชีวิต ตอนนั้นเองที่นางเข้าใจความหมายของคำพูดของชายพเนจร
เช้าวันรุ่งขึ้น นางไปหาเพื่อนบ้านที่ร่ำรวยและมอบด้ายให้ เพื่อเป็นการตอบแทนที่ให้นางยืมป่าน แล้วก็เล่าเรื่องทั้งหมดโดยไม่ปิดบัง หญิงร่ำรวยได้ฟังก็เกิดความริษยา จึงสั่งให้คนรับใช้ไปตามหาชายพเนจร แล้วพากลับมา
คนรับใช้พาชายพเนจรกลับมาถึง หญิงร่ำรวยก็ออกมาต้อนรับเขาเป็นอย่างดี ให้อาหารเขามากมาย และจัดเตียงอย่างดีให้หลับนอน
ชายพเนจรอยู่ที่นั้นวันหนึ่ง แล้วก็อีกวันหนึ่ง กิน ดื่ม แล้วก็นอน หญิงร่ำรวยชักอยากจะให้เขาไป แต่ไม่กล้าไล่ ในที่สุดชายพเนจรก็เก็บข้าวของแล้วก็เดินออกไป โดยไม่มีคำอำลา หญิงร่ำรวยหมดความอดทน นางตะคอกเขาว่า
" บอกมาสิว่าฉันจะทำอะไรวันนี้ " เขาเหลือบตามองนางแล้วก็พูดว่า
" ไม่ว่าท่านจะเริ่มทำอะไรในตอนเช้า ก็จงทำต่อไปจนถึงเย็น "
หญิงร่ำรวยรีบเข้ามาในบ้าน หยิบเอาไม้วัดขึ้นมา ยังไม่ทันจะเริ่มวัดผ้า นางก็จามออกมาอย่างแรง จนแม่ไก่ทุกตัวในลานบ้านตกใจวิ่งหนีไป
จากนั้น นางก็จามต่อไปจนถึงเย็น ด้วยความแรงอย่างชนิดที่ทำให้นาง กิน ดื่ม หรือพูดอะไรไม่ได้ เลย วันนั้นทั้งวันบ้านทั้งหลังของนางสั่นสะเทือน เพราะเสียงจามดังลั่นของนาง